ในโลกของการบริหารงานบุคคล ไม่มีอะไรหนักใจเท่าการมี ลูกจ้างที่ไม่ทำงานให้คุ้มเงินเดือน — แต่ก็ ไล่ออกไม่ได้ เพราะกลัวถูกฟ้องว่าเลิกจ้างไม่เป็นธรรม หรือถูกเรียกค่าชดเชยตามกฎหมายแรงงาน แล้วแบบนี้ นายจ้างในไทยทำอะไรได้บ้าง?

กฎหมายคุ้มครองแรงงาน: จุดแข็งของแรงงาน แต่จุดอ่อนขององค์กร?

พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 คุ้มครองลูกจ้างจากการถูกเลิกจ้างอย่างไม่เป็นธรรม โดยกำหนดว่าการเลิกจ้างโดยไม่จ่ายค่าชดเชย ต้องมีเหตุร้ายแรง เช่น ทุจริต, ประพฤติผิดอย่างร้ายแรง, ละทิ้งหน้าที่โดยไม่มีเหตุอันควร เป็นต้น

แต่การที่ลูกจ้าง “ทำงานไม่ดี” หรือ “ผลงานต่ำกว่ามาตรฐาน” โดยไม่ฝ่าฝืนกฎระเบียบอย่างชัดเจน มัก ไม่เข้าข่ายเป็นเหตุอันสมควร ที่จะเลิกจ้างโดยไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย

ปัญหาใหญ่: Underperform แต่เลิกจ้างก็เสี่ยงฟ้อง

นายจ้างหลายคนพบกับทางตัน: “จะไล่ออกก็กลัวฟ้อง จะให้อยู่ต่อก็เสียประสิทธิภาพทีม”

แม้จะมีเหตุผลเรื่องผลงานที่ต่ำกว่าเกณฑ์ แต่หากไม่มีหลักฐานชัดเจนหรือกระบวนการประเมินที่รัดกุม การเลิกจ้างอาจกลายเป็น “เลิกจ้างไม่เป็นธรรม” และต้องชดเชยตามกฎหมาย

ทางออกของนายจ้าง: ใช้เครื่องมือให้ถูกวิธี

1. ระบบประเมินผลงาน (Performance Review) ต้องมี KPI ที่วัดผลได้ และมีหลักฐานแสดงความล้มเหลวชัดเจน

2. แผนพัฒนาการทำงาน (PIP – Performance Improvement Plan) ให้โอกาสปรับปรุง พร้อมบันทึกกระบวนการทุกขั้นตอน

3. หนังสือตักเตือนเป็นลายลักษณ์อักษร เป็นหลักฐานสำคัญหากจะใช้เป็นเหตุเลิกจ้าง

4. ตกลงเลิกจ้างโดยสมัครใจ บางกรณีสามารถเสนอเงินพิเศษเพื่อให้ลาออกเองโดยไม่เป็นข้อพิพาท

5. ปรึกษานักกฎหมาย / ทนาย ก่อนเลิกจ้าง เพื่อวางแผน และป้องกันความเสี่ยงด้านคดีความ

กล่าวโดยสรุปแล้ว

การเลิกจ้างลูกจ้างที่ underperform ในไทย ไม่ใช่เรื่องง่าย — แต่ ไม่ใช่ว่าทำไม่ได้ เพียงแค่ต้องดำเนินการด้วยระบบ บันทึกหลักฐาน และให้ความเป็นธรรม นายจ้างที่เตรียมพร้อม คือผู้ที่ปลอดภัยที่สุดในวันที่ต้องตัดสินใจ

ไกรวัล

The library – Your reference library